آموزش جامع و کامل ArcGIS

توضیحات

نرم افزار ArcGIS معروفترین نرم افزار در حیطه مدیریت، نمایش و پردازش داده‌های مکانی است. کاربرد این نرم افزار که جزو نرم افزارهای اصلی رشته نقشه برداری و به ویژه گرایش GIS است، محدود به این رشته نبوده و محققین، دانشجویان و اساتید رشته­‌های مختلفی نظیر عمران، شهرسازی، معماری، کشاورزی، منابع طبیعی، جغرافیا، گردشگری و غیره از تحلیل‌های پرقدرت آن بهره می‌برند.

نرم افزار ArcGIS قابلیت‌های فراوانی دارد که بنده طبق تجربه سالیان متمادی آشنایی و کار با این نرم افزار مهمترین قابلیت‌های این نرم افزار را در موارد ذیل می‌دانم:

• امکان فراخوانی داده با فرمت‌های مختلف مثل شیپ فایل، اتوکد (dwg)، dgn، فایل متنی، فایل اکسلی، فایل csv، انواع رسترها، تصاویر، ابر نقطه، NetCDF، kml، kmz و غیره
• امکان گرفتن خروجی در فرمت‌های مختلف
• قابلیت تحلیل‌های مکانی مختلف مثل انتخاب، اندازه‌گیری، زمین مرجع نمودن، مسیریابی، همپوشانی و غیره
• امکان ایجاد مدل برای انجام تحلیل‌های چند مرحله‌ای یا پردازش‌های تکراری (یعنی اگر قراره کاری رو چندبار انجام بدین میتونین مدلی طراحی کنین و فرآیندهای تکراری رو به اون بسپارین)
• قابلیت انجام تحلیل‌های زمانی-مکانی نظیر شناسایی الگوها، نواحی داغ (hotspots) و کشف داده پرت Outlier
• امکان توسعه با زبان‌های برنامه نویسی نظیر پایتون
• کار با منابع آنلاین داده نظیر OSM
• تحلیل بر داده‌های مدل رقومی زمین نظیر پیاده‌سازی مدل‌های هیدرولوژیکی، تحلیل شیب، جهت شیب، نقشه سایه روشن، نقشه دید و غیره
• …

ما در این دوره به دنبال این هستیم که با آموزشی پروژه مبنا، کاربردی، تخصصی و در عین حال با زبانی ساده همراه شما باشیم. در جلسات این دوره سعی کردیم در یک زمان بهینه، مثال‌هایی از پروژه‌های کاربردی رو انجام بدیم و بدون اینکه با تکرارهای غیرضروری وقت آموزش‌ها رو افزایش بدیم سعی در معرفی ابزارهایی داشتیم که مهارت شمارو افزایش بده. همه دوستانی که آشنایی اولیه با محیط این نرم‌افزار دارند می دونن که این نرم افزار ابزارها و آنالیزهای خیلی خیلی زیادی داره پس نه در این آموزش نه در هر آموزش دیگه‌ای نمیشه بطور جامع کل نرم افزار رو یاد گرفت. اما ما سعی کردیم به اصطلاح به شما ماهیگیری یاد بدیم!! یعنی خودتون نحوه استفاده از ابزارها رو یاد بگیرین تا اگه بعدا نیاز به ابزار جدیدی داشتین خیلی راحت بتونین ازش استفاده کنین. سرفصل جلسات ما به اختصار شامل موارد زیر هست:

 

جلسه اول: معرفی، نصب و آموزش‌های اولیه ArcGIS

• معرفی محیط ArcGIS
• معرفی ArcGIS و معرفی منوهای آن
• فراخوانی داده‌های برداری
• تعیین اولویت نمایش لایه­‌ها
• کار با جداول اطلاعات توصیفی شامل حذف و اضافه کردن ستون در جدول اطلاعات توصیفی
• پر کردن مقادیر جدول اطلاعات توصیفی (پرکردن دستی، اتوماتیک بر اساس هندسه و اتوماتیک به کمک سایر ستون‌ها)
• تنظیم سیستم مختصات و تصویر
• تعریف سیستم تصویر LCC
• تولید نقشه‌های شماتیک (با تغییر رنگ و سمبل)
• تهیه نقشه شماتیک بر اساس آمار کرونا و آمار جمعیتی
• Join کردن داده­‌ها از جداول اکسل یا فایل‌های .CSV
• تهیه نقشه با تغییر انواع روش‌های کلاس‌بندی سمبل‌ها
• تنظیم فونت‌های سیستم برای نمایش فونت‌های فارسی در نرم افزار
• برچسب‌گذاری اسامی شهرها با تنظیم مناسب فونت، رنگ، اندازه و غیره
• آماده‌سازی برای چاپ
• تنظیمات مقیاس، لژاند، جهت شمال و غیره
• خروجی تصویر یا pdf

 

 

جلسه دوم: آنالیز انتخاب در حالات مختلف

• تحلیل انتخاب (Select) بصورت:
• دستی
• بر اساس مقادیر جدول اطلاعات توصیفی
• بر اساس موقعیت قرارگیری لایه‌ها
• ایجاد لایه‌ از عوارض انتخابی
• کار با ابزار Distance و identify
• ایجاد Book marks
• ایجاد هایپرلینک و اتصال تصویر، فیلم و فایل به عوارض
• ایجاد انواع لایه‌های نقطه‌ای، خطی و پلیگونی
• ویرایش عوارض
• معرفی کلی ابزارهای ArcToolbox
• کار با تحلیل‌های Clip-Split-Intersect-Union-Erase-Update و Buffer در حالات مختلف
• ترسیم چند محدوده با Multiring Buffer
• تعیین محدوده مراکز خدماتی و تسهیلاتی با تیسن پلی‌گون
• پیدا کردن نزدیک ترین نقطه و محاسبه فواصل از نقاط مجاور
• کار با اطلاعات آماری (Summary Statistics)
• Tabulate Intersection

 

جلسه سوم: زمین مرجع نمودن داده‌های رستری و برداری

• زمین مرجع کردن یک تصویر دانلود شده از Google Earth
• استخراج نقاط کنترل
• کار با ابزار Georeferencing
• فراخوانی داده‌های برداری
• کار با منوی Spatial Adjustment
• وارد کردن نقاط کنترل به فرم‌های مختلف

جلسه چهارم: رقومی‌سازی

• واردسازی تصویر در فرم صحیح
• کار با ابزار Arcscan
• رقومی‌سازی در حالات مختلف
• اتوماتیک
• نیمه اتوماتیک
• افزودن جدول اطلاعات توصیفی

جلسه پنجم: GIS ready کردن و حذف خطاهای توپولوژیکی | جهت تهیه این آموزش به صورت مجزا روی این لینک کلیک کنید.

• کار با داده‌های اتوکد
• گرفتن خروجی از لایه‌های موردنظر
• ساخت شیپ فایل
• ساخت پایگاه داده
• تعریف قوانین توپولوژی متناسب با لایه‌ها
• توضیح قوانین قابل تعریف در بستر ArcMap
• کار با ابزار Topology
• اجرای انواع تصحیحات

جلسه ششم: رسترها و تحلیل‌های متداول

• وارد کردن نقاط از جداول اکسل
• ایجاد نقاط و گرفتن خروجی
• استفاده از روشهای درونیابی IDW و Kriging
• تولید انواع محصولات DEM شامل: نقشه شیب، جهت شیب، انحنا و سایه روشن
• تهیه نقشه دید در حالات مختلف و تعیین مساحت قابل رویت و غیرقابل رویت
• استخراج منحنی‌های میزان بصورت اتوماتیک و دستی و برچسب زنی بر آن‌ها
• محاسبات ریاضی و منطقی بر روی رسترها
• تهیه نقشه تراکم بر اساس ستون مورد نظر در جدول اطلاعات توصیفی
• آنالیزهای آماری بر روی رسترها
• تعریف شرط بر روی رسترها
• تهیه هیستوگرام

جلسه هفتم: یافتن بهترین محل (مکان‌یابی) در GIS | جهت تهیه این آموزش به صورت مجزا روی این لینک کلیک کنید.

• تعیین هدف مکانیابی و معیارهای موثر (بطور نمونه مکان‌یابی مدارس)
• جداسازی لایه‌های مورد نیاز
• تهیه لایه‌های معیار
• ساخت مدل اتوماتیک شامل
• ورود لایه‌ها
• تعیین فاصله‌های اقلیدسی
• طبقه‌بندی رسترها
• همپوشانی وزندار لایه‌ها
• همپوشانی وزندار ساده
• همپوشانی با منطق فازی (با تشریح روش‌های مختلف آن)
• استخراج وزن‌ها با منطق AHP (با توضیح روش کار آن)
• تهیه نقشه پهنه‌بندی
• استخراج بهترین محل یا محل‌ها برای ساخت مدرسه
• گرفتن خروجی از مدل اتوماتیک به فرم‌های مختلف

 

جلسه هشتم: طراحی مسیر و محاسبه حجم عملیات خاکی | جهت تهیه این آموزش به صورت مجزا روی این لینک کلیک کنید.

• تعیین محل نقاط و تنظیم سیستم تصویر مناسب
• برش DEM به اندازه محل مورد نظر
• تهیه نقشه  شیب
• Reclassify نمودن  نقشه  شیب،  انتخاب  تعداد  کلاس  و  روش  مورد نظر
• مشخص نمودن  مبدأ  و  مقصد
• تعریف قید  هزینه  جهت  مسیر یابی  (اول شیب، بار دوم شیب و کاربری)
• محاسبه کوتاهترین  مسیر (در چند حالت)
• تهیه مدل اتوماتیک برای اجرا در حالات مختلف
• ترسیم جاده با ارتفاع و پهنای مشخص برای مسیر انتخابی
• محاسبه حجم  عملیات  خاکی، شامل  ساخت  مدل  TIN مربوط  به  مسیر  بهینه  و  محاسبه  حجم خاکبرداری  و  خاکریزی
• ارائه خروجی آنالیز به فرم مناسب

 

جلسه نهم: زمین آمار (درون‌یابی زلزله‌های رخ داده در ایران و نقاط ارتفاعی)

• توضیح مفاهیم روش‌های درون‌یابی قطعی و زمین آمار
• دانلود داده‌های زمین لرزه برای منطقه مورد نظر و در بازه زمانی مطلوب
• کار با ابزار Geostatistical و تهیه نقشه درون‌یابی برای شدت زمین لرزه‌های ثبت شده
• اجرای روش‌های مختلف درون‌یابی با تنظیم پارامترهای مختلف
• مقایسه دقت نقشه‌ها
• جداسازی نقاط آموزش و تست و ارزیابی صحت نتایج
• تهیه نقشه درون‌یابی برای نقاط ارتفاعی

 

جلسه دهم: تهیه مدل سه بعدی و انیمیشن در حالات مختلف | جهت تهیه این آموزش به صورت مجزا روی این لینک کلیک کنید.

• تولید TIN در حالات مختلف
• کار در محیط ArcScene و ابزارهای آن
• سه بعدی سازی محدوده شهری
• اضافه کردن علائم و عوارض شهری و تنظیم نمادهای سه بعدی برای آنها
• تهیه انیمیشن در حالات مختلف و تهیه خروجی با فرمت .avi
• تهیه انیمیشن بر اساس زمان ساخت ساختمان‌ها و مدلسازی روند رشد شهرک‌ها

 

خروجی نهایی این آموزش

 

جلسه یازدهم: کار با داده‌های ابر نقطه، نمایش و استخراج اطلاعات از آن‌ها

• معرفی منابع دانلود ابر نقطه
• دانلود ابر نقاط، DEM منطقه، شیب و سایه روشن آن
• فراخوانی در محیط ArcMap و نمایش آن‌ها بر اساس ارتفاع، کلاس‌های مختلف و بازگشت‌ها
• نمایش منحنی‌ها و نقشه‌های شیب و سایه روشن
• فیلتر کردن نقاط بر اساس کلاس‌ها و بازگشت‌های مختلف آن با بیان کامل مفاهیم مربوطه
• نمایش نیم رخ طولی از بخش‌های مختلف داده و اندازه‌گیری بر روی عوارض
• استخراج عوارض
• تعیین ارتفاع عوارض سطح زمین
• کار بروی داده‌های ابر نقطه شهری، غیر شهری و ابر نقطه مربوط به داخل ساختمان‌ها
• کار با ابر نقطه در محیط ArcScene

 

جلسه دوازدهم: کار بر روی رسترها، استخراج آبرو و حوضه‌­های آبریز

• افزودن DEM منطقه
• تهیه گراف‌های مختلف از درجات خاکستری DEM
• تنظیمات مربوط به نمایش گراف‌ها و تهیه خروجی مناسب
• بررسی خط دید و تهیه پروفیل طولی از آن
• تصحیح DEM و تهیه رستر جهت از آن‌ها
• استخراج آبروها با حدآستانه‌­های مختلف و محاسبه طول آبروها
• استخراج حوضه­‌های آبخیز
• استخراج پلی‌گون این حوضه‌­ها، مراکز آنها و محاسبه اطلاعاتی نظیر مساحت، مختصات و غیره

 

جلسه سیزدهم: استفاده از مدل‌ها برای فرآیندهای تکراری

• کار با حلقه‌های تعریف شده بر روی لایه‌های مختلف موجود در یک پوشه یا دیتاست
• کار با حلقه‌های تکرار در مدل‌ها
• تعریف آنالیزهای چند مرحله‌ای تکراری در مدل‌ها
• کار با عوارض موجود در یک لایه بصورت تکرار